TIJD VAN DE WERELDOORLOGEN

De partijendemocratie

Cort van der Linden (1846-1935)
Cort van der Linden (1846-1935)

Cort van der Linden vond dat het parlement beter moest laten zien wat het Nederlandse volk dacht. Daarom wilde hij af van het districtenstelsel, waarbij één afgevaardigde een heel district vertegenwoordigt. In 1917 kwam er een nieuw systeem, namelijk de evenredige vertegenwoordiging. Dit houdt in dat het aantal zetels dat een partij krijgt, klopt met het percentage stemmen dat ze in het hele land halen. Daardoor werd Nederland een partijendemocratie, de linkse en rechtse partijen spelen hier een belangrijke rol in. Dit systeem zorgde ervoor dat er veel meer partijen in de Tweede Kamer kwamen. In de Tweede kamer vormden partijen fracties waarvan leden hetzelfde standpunt innamen. Vanaf toen werd ook de partijpropaganda veel groter, ze gebruikten kranten, affiches, radio en film om hun standpunten te verspreiden. Hierdoor werden partijen bekender en konden ze makkelijker stemmen winnen. 

Programmaboekje van de Gewestelijke Werkers Bijeenkomst van de NSB in Den Haag op 10 november 1942
Programmaboekje van de Gewestelijke Werkers Bijeenkomst van de NSB in Den Haag op 10 november 1942

Crisis en oorlog

Tijdens het interbellum kwamen er extreemrechtse en extreemlinkse partijen, zoals de NSB en de CPN. Deze extremistische partijen wilden de democratie afschaffen, maar hadden weinig succes in de Tweede Kamer. De grote partijen hadden een sterke vaste achterban dankzij de verzuiling, hierdoor hadden partijen veel steun. De NSB probeerde net als andere partijen met kranten en jeugdclubs leden te krijgen. In tegenstelling tot de NSB en CPN bleef de democratie in Nederland tot 1940 bestaan. De Duitse bezetter schafte de democratie af tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ondanks de crisis en bedreiging door extreem partijen, hield Nederland zijn parlementaire democratie zolang het mogelijk was. De verzuiling zorgde ervoor dat de grote partijen hun aanhang konden vasthouden en extremistische partijen niet te veel invloed kregen. 



Liever kijken dan lezen? Zie hier rechts de uitleg video van MeneerdeWee, om het extra onder de knie te krijgen! 


Begrippen:

Achterban: aanhangers van een partij.
Evenredige vertegenwoordiging: kiesstelsel waarbij het aantal parementzetels van een partij overeenkomt met het landelijke percentage behaalde stemmen.
Extreem/extremistisch: streven naar uitersten.
Fractie: leden van dezelfde partij in bijvoorbeeld de Tweede kamer.
Links: ((in de politiek) vooruitstrevend.
Rechts: (in de politiek) behoudend.
Verzuiling: verdeling van de bevolking in levensbeschouwelijke groepen met eigen organisaties. 

Geschiedenis werkplaats 2025
havo 4
Mogelijk gemaakt door Webnode Cookies
Maak een gratis website. Deze website werd gemaakt met Webnode. Maak jouw eigen website vandaag nog gratis! Begin